Η δήλωση ιδιοκτησίας στο Εθνικό Κτηματολόγιο είναι από το νόμο υποχρεωτική και αποτελεί προϋπόθεση για οποιαδήποτε πράξη αφορά το ακίνητο στο μέλλον (π.χ. μεταβίβαση, γονική παροχή ή δωρεά). Θα πρέπει να γνωρίζετε ότι για όσα ακίνητα δεν έχει υποβληθεί δήλωση στο Εθνικό Κτηματολόγιο, δεν μπορεί να εκδοθεί οικοδομική άδεια.

Τα ακίνητα τα οποία δεν θα δηλωθούν κατά τη διάρκεια της κτηματογράφησης, θα καταγραφούν στις Αρχικές Εγγραφές ως «αγνώστου ιδιοκτήτη» και εφόσον δεν πραγματοποιηθούν οι σχετικές διορθώσεις στις προβλεπόμενες προθεσμίες, θα περιέλθουν στο Ελληνικό Δημόσιο. Συνεπώς είναι ιδιαίτερα κρίσιμο, οι δικαιούχοι να προσέλθουν το αργότερο έως την ημερομηνία λήξης της προθεσμίας συλλογής δηλώσεων ιδιοκτησίας για να υποβάλλουν την δήλωση τους, διαφορετικά θα απαιτηθεί μεγαλύτερο κόστος και περισσότερος χρόνος για την ολοκλήρωση της διαδικασίας.

Όποιος αποκτά δικαίωµα κατά την περίοδο συλλογής δηλώσεων υποχρεούται να υποβάλει δήλωση, ανεξαρτήτως από το αν το δικαίωµα έχει ήδη δηλωθεί από τον προηγούµενο δικαιούχο. Η δήλωση αφορά στο δικαίωµα επί ακινήτου και όχι στο ακίνητο. Αυτό σηµαίνει ότι σε περίπτωση που ένα ακίνητο ανήκει σε περισσότερα από ένα άτοµα, πρέπει όλοι όσοι έχουν δικαίωµα σε αυτό, να το δηλώσουν (π.χ. τόσο αυτός που έχει την ψιλή κυριότητα όσο και αυτός που έχει την επικαρπία του ακινήτου).

Υποχρέωση υποβολής δήλωσης έχουν και όσοι διαχειρίζονται ξένη περιουσία (πχ εκκαθαριστής διαθήκης, σύνδικος πτώχευσης, κηδεμόνας σχολάζουσας κληρονομιάς, εκτελεστής διαθήκης, διαχειριστής ακινήτου κ.λ.π.) 

Συμπεριλαμβάνονται τα  δικαίωμα με αιτία κτήσης την κληρονομική διαδοχή για τα οποία δεν έχει γίνει αποδοχή κληρονομιάς.

Τα δικαιώματα που πρέπει να δηλωθούν σύμφωνα με το ν. 2664/1998 αρθρ.  12 είναι:

• η κυριότητα (πλήρης ή ψιλή)
• οι προσωπικές δουλείες (επικαρπία, οίκηση, συνοίκηση)
• οι πραγματικές δουλείες (δουλεία διόδου, δουλεία αντλήσεως νερού κ.λ.π.) και κάθε άλλο συσταθέν είδος δουλείας
• οι εγγραπτέες μισθώσεις (μακροχρόνια πέρα των εννέα ετών, χρηματοδοτική (leasing) του ν. 1665/1986, όπως συμπληρώθηκε με το ν. 2367/1995, χρονομεριστική του άρθρου 1 του ν. 1652/1986  (time sharing)
• οι εγγραπτέες διαδικαστικές πράξεις (αγωγή, ανακοπή, τριτανακοπή άρθρου 220 ΚΠολΔ)
• οι εμπράγματες ασφάλειες (υποθήκη, προσημείωση υποθήκης, υποθήκη επί μηχανημάτων ν. 4112/29, ν.δ. 4001/59)
• οι κατασχέσεις (αναγκαστική, συντηρητική, κατάσχεση δυνάμει ειδικών νόμων, αναγγελία απαίτησης που επέχει θέση κατάσχεσης, δήλωση συνέχισης πλειστηριασμού, επιταγή ν.δ. 17/7/1923, δικαστική μεσεγγύηση, αναγκαστική διαχείριση κατά το άρθρο 1034 ΚΠολΔ)
• η μεταλλειοκτησία
• η μεταφορά συντελεστή δόμησης
• το δικαίωμα προσδοκίας υπό αίρεση ή υπό προθεσμία
• λοιπά εγγραπτέα δικαιώματα (περιορισμός κυριότητας δυνάμει του ν. 1929/1991, κήρυξη αναγκαστικής απαλλοτρίωσης, δικαίωμα αποζημίωσης λόγω προσκύρωσης και ρυμοτόμησης)
• κάθε άλλο δικαίωμα που προκύπτει από δικαιοπραξίες που εγγράφονται στα Υποθηκοφυλακεία σύμφωνα με το άρθρο 12 του  ν. 2664/1998, όπως ισχύει.